Poznanie poniższych pojęć ułatwi zrozumienie informacji zawartych na tej stronie. Są to ważne terminy, które dotyczą zasad dbania o środowisko – takich, jakie obowiązują w Polsce i krajach Unii Europejskiej. Dzięki nim łatwiej będzie można zrozumieć, dlaczego tak ważne jest właściwe postępowanie ze odpadami – w szczególności w kontekście gospodarki odpadami, recyklingu i systemu ROP.
Czym są POZIOMY RECYKLINGU?
Poziomy recyklingu – to nic innego jak procent odpadów, które uda się ponownie wykorzystać lub poddać recyklingowi – zamiast wyrzucić na składowisko. A jest to bardzo ważne. Bo każda gmina w Polsce ma konkretne cele do osiągnięcia: 55% – do końca 2025 r., 60% – do 2030 r. Mieszkańcy mogą wesprzeć gminę w tym zakresie – to od nas zależy, jak dobrze będziemy segregowali.
Przykładowo: jeśli Twoja gmina wytwarza w ciągu roku 100 ton śmieci, to w tym roku 55 ton z tego musi zostać posegregowanych i przetworzonych (poddanych recyklingowi). Wtedy osiągniemy 55% poziom recyklingu.
Co to jest SYSTEM KAUCYJNY?
System kaucyjny – to bardzo prosty mechanizm: kupujesz napój w butelce lub puszce, płacisz dodatkowo więcej za samo opakowanie zwrotne (to kaucja). Gdy oddasz puste opakowanie do specjalnego punktu lub automatu, odzyskujesz pieniądze za to opakowanie (dokładnie tyle, ile wynosiła kaucja).
System zacznie obowiązywać w Polsce od października 2025 r. i będzie dotyczył plastikowych butelek PET, szklanych butelek oraz puszek aluminiowych.
Co to jest ROZSZERZONA ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRODUCENTA (ROP)?
ROP w wielkim skrócie to zasada: kto produkuje – ten odpowiada za to, co się stanie z opakowaniem po użyciu. A zatem jeśli producent sprzedaje napoje, jedzenie czy inne produkty w opakowaniach, musi zadbać (i zapłacić) za to, żeby te opakowania zostały zebrane i poddane recyklingowi, a nie skończyły w rowie czy lesie. To oznacza, że koszty sprzątania i recyklingu nie spadają tylko na gminy i mieszkańców, a firmy muszą projektować opakowania bardziej ekologicznie (nadające się do recyklingu).
Ten system już powinien działać w Polsce – termin jego wdrożenia minął w styczniu 2023 r.
Na czym polega ZASADA „ZANIECZYSZCZAJĄCY PŁACI”?
Zasada „zanieczyszczający płaci” – mówiąc prosto: kto brudzi, ten płaci. To jedna z najważniejszych zasad ochrony środowiska w Unii Europejskiej. Jeśli ktoś zanieczyszcza środowisko – np. wyrzuca odpady, zatruwa wodę czy powietrze – to on ponosi koszty sprzątania, naprawy szkód i zapobiegania dalszym problemom. Nie my – społeczeństwo, tylko ten, kto zawinił. W szerszym rozumieniu my, jako konsumenci, możemy wybierać w sklepie produkty, które są bez opakowań albo są w opakowaniach ekologicznych. Jeśli stawiamy na „jednorazówki”, to też jesteśmy zanieczyszczającymi.